Klasa Orkiestralna nowym pomysłem na edukację. Rozmowa z Danielem Ebertowskim

Muzyka jest dodatkowym językiem komunikacji ze światem...każdy może spróbować się go nauczyć

Pomysł powstał z miłości do muzyki i tradycji orkiestrowej jaką posiada Międzychód. Aby ta blisko stu letnia muzyczna tradycja wspólnego muzykowania przetrwała, to naturalnym jest, że w szeregi orkiestry muszą wstępować nowe, młode osoby. Musi następować tak zwana wymiana pokoleń...młodsi zastępują starszych i tak dalej. Wydaje się to oczywiste i proste, jednak za realizacją tych naturalnych następstw już tak nie jest. Generalnie, pomysł nie jest niczym odkrywczym bo w Międzychodzie już istniała klasa orkiestralna, dzięki której do dzisiaj w naszych szeregach mamy przyzwoicie grających muzyków. Bardzo długo zastanawiałem się i analizowałem dlaczego taka klasa nie przetrwała. Wyciągając wnioski z tamtych działań pomyślałem, że możemy spróbować jeszcze raz. W zupełnie inny, nowy i dostosowany do potrzeb młodego człowieka sposób. W pewnym momencie, przy całym zamieszaniu związanym reformą szkolnictwa, straciłem nadzieję, że pomysł ten może zostać zrealizowany. Wtedy, niespodziewanie zadzwonił do mnie Jan Maćkowski, który jest znacznie bardziej doświadczonym muzykiem, pedagogiem, dyrygentem i ma w swoim dorobku artystycznym ogromne doświadczenie w tworzeniu tego typu klas (np. klasa Chóralna, klasa Orkiestralna). Moje spotkanie z Janem było kluczowe dla całej sprawy i zainspirowało mnie tak bardzo, że niespełna miesiąc później obaj wraz z Natalią Czarnecką byliśmy umówieni na spotkanie z Burmistrzem, Panem Krzysztofem Wolnym właśnie w sprawie utworzenia klasy Orkiestralnej w Zespole Szkół Jedynka w Międzychodzie.

Klasa Orkiestralna ma na celu propagowanie wspólnego muzykowania w szkole. Jako dodatkowa forma dialogu w społeczeństwie. Z wielkim bólem serca, muszę powiedzieć, że edukacja muzyczna w szkołach publicznych zmierza w niewłaściwym kierunku. Odbierane są podstawowe prawa i formy rozwoju muzycznego dzieci i młodzieży. Nauka gry w zespole, jakim bez wątpienia jest orkiestra uczy odpowiedzialności, dyscypliny, pracy w grupie, dodaje pewności siebie i korzystnie wpływa na relacje międzyludzkie. Bardzo często jest też jedyną możliwą formą wyrażania uczuć i emocji u tak młodego jeszcze człowieka. Nie odbierajmy więc dzieciom tych praw i możliwości na poziomie kształcenia podstawowego. Nauka gry na instrumencie jak jedyna wpływa najkorzystniej na rozwój intelektu, pracy mózgu, poprawy motoryki, koncentracji. Ma przede wszystkim za zadanie rozwijać dzieci poprzez najprostszą formę nauczania jaką jest właśnie muzyka. Wszystko to co nas otacza składa się z różnego rodzaju dźwięków...jeśli się wsłuchamy w otaczający nas świat, to możemy usłyszeć w nim piękną muzykę która wpływa na nas tak bardzo, że nie nie możemy jej wyłączy.

Przesłuchania do Klasy Orkiestralnej odbyły się 28 lutego w Zespole Szkół Jedynka w bardzo luźnej i partnerskiej atmosferze. Wspólnie z Julią Ogrodnik (aktualnie jest w klasie dyplomowej studiów II stopnia w Akademii Muzycznej w Poznaniu) przesłuchaliśmy 51 młodych, fantastycznych osób, które aktualnie chodzą do III klasy szkoły podstawowej i pozostaną w szkole podstawowej do klasy VIII. Oczywiście przesłuchaliśmy tylko te dzieci, których rodzice wyrazili zgodę i chęć. Wśród 51 dzieci, aż 95 % z nich przejawia predyspozycje muzyczne. Część na celującym, bardzo dobrym lub dobrym poziomie. Wszyscy rodzice dostaną od nas informację zwrotną z wynikiem przesłuchania i jeśli jest pozytywny, to również z zaproszeniem do Klasy Orkiestralnej. Przypomnę, że termin składania podań upływa 31 marca. Nauka jest bezpłatna. Przesłuchania były oparte m.in. na zbadaniu przy pomocy instrumentu klawiszowego i perkusyjnego tak zwanego słuchu muzycznego i wyobraźni muzycznej oraz zdolności rytmicznych czy wokalnych. Nadal pozostajemy pod ogromnym wrażeniem wyników wszystkich trzecioklasistów. Osoby, które uzyskały wynik celujący mają ponadprzeciętne predyspozycje muzyczne. Tyle mogliśmy zrobić. Teraz decyzja po stronie rodziców i z dniem 31 marca okaże się, ile rzeczywiście rodzice są w stanie zrobić dla swoich dzieci. Jedno jest pewne! Nauka muzyki, nauka gry na instrumencie jeszcze nigdy nikomu nie zaszkodziła.

Rzeczywiście, było kilka lat przerwy. Choć do dzisiaj dzięki klasie Orkiestralnej, która funkcjonowała w tamtych latach mamy w Orkiestrze bardzo przyzwoicie grających muzyków. Jest do dowód na to, jak wielką moc ma muzyka i możliwość wyrażania się dzięki niej. Natomiast, jeśli wziąć pod uwagę, przysłuchanie klas III, na które przyszło tylko 51 dzieci, spośród ponad 120 (bo tyle jest we wszystkich klasach trzecich w ZSJ) to jest to bardzo kiepski wynik. Mimo tego, odkryliśmy kilkanaście fantastycznych talentów. Ten fakt obrazuje również dotychczasowy poziom zaangażowania nauczycieli i szkół podstawowych i ponad podstawowych w życie Orkiestry. Ale jestem pewien, że Międzychód stać na fantastyczną i liczną Orkiestrę Dętą, która z towarzyszeniem grupy choreograficznej (która już istnieje) może być wizytówką miasta i powiatu na skalę przynajmniej krajową. Brakuje mi jednak zwykłej ludzkiej życzliwość, współpracy i wsparcia wielu środowisk abyśmy wspólnie mogli nadal pielęgnować tak piękną Międzychodzką tradycję.

Nauka w klasie Orkiestralnej oparta będzie w znacznym stopniu o program realizowany w Państwowych Szkołach Muzycznych I stopnia. Warto przypomnieć, że w Międzychodzie nie ma takiej szkoły, nie ma też ogniska muzycznego gdzie można nabyć umiejętności na podobnym poziomie. Jedynym miejscem na ten moment jest nauka gry na instrumencie w naszej Międzychodzkiej Orkiestrze, do której serdecznie zapraszam niezależnie od wieku.

Wracając do klasy Orkiestralnej, to założenie jest takie, aby nauka w klasie Orkiestralnej trwała od IV klasy szkoły podstawowej do klasy VIII szkoły podstawowej. Mamy więc 5 lat na realizację założeń programowych, które w szkołach muzycznych realizuje się na ten moment w 4 lata w cyklu popołudniowym.

Chcemy, aby każde dziecko po ukończeniu Klasy Orkiestralnej i tym samym VIII klasy szkoły podstawowej, posiadało wiedzę i umiejętności z zakresu gry na wybranym instrumencie i podstawy teorii muzyki, które pozwolą mu na wybór dodatkowej ścieżki rozwoju i dalszej edukacji muzycznej we wszystkich Szkołach Muzycznych II stopnia. Edukacja będzie indywidualnie dostosowana do możliwości poznawczych dziecka. Uczyć będziemy się przede wszystkim gry na wybranym instrumencie dętym czy perkusyjnym. Do takich instrumentów należy: trąbka, puzon, saksofon, klarnet, flet poprzeczny, waltornia, sakshorn czy tuba. Instrumenty perkusyjne to: zestaw perkusyjny i jego poszczególne elementy, dzwonki chromatyczne, ksylofon, werbel marszowy, kotły, bęben marszowy, talerze i cała gama wszelkiego rodzaju tzw. przeszkadzajek: shaker, grzechotka, tamburyn, trójkąt itp.

Poza nauką gry na wybranym instrumencie i teorią, potrzebna będzie nauka gry w marszu i podstawy musztry paradnej co jest bardzo efektowne. Uważam, że klasa Orkiestralna jest ogromną szansą dla młodych ludzi, których czas kształtowania osobowości i poglądów może upłynąć pod znakiem szeroko rozumianej sztuki. Z doświadczenia wiem, że czas ten nie będzie zmarnowany a wrażliwość czy spojrzenie na świat w dorosłym już życiu może być bardziej wyrafinowany i dojrzały.

Rozmowa Jakuba Zachciała z Danielem Ebertowskim