Rządowy program szansą na uratowanie niszczejących zabytków. Tarnów i Kraków chcą maksymalnie skorzystać z dodatkowych pieniędzy

Nabór wniosków do programu "Polski Ład dla kultury" został przedłużony do 31 marca. O pieniądze mogą się ubiegać samorządy (powiaty, miasta, gminy), które same są w posiadaniu zabytkowych obiektów, jak również występować w imieniu prywatnych właścicieli, fundacji, czy parafii - jak to ma miejsce w przypadku licznych w Małopolsce zabytkowych kościołów czy innych obiektów sakralnych.

- Kiedy do wyboru jest, czy przeznaczyć pieniądze na budynki stare i często mocno zniszczone, czy na nowe inwestycje, remonty dróg czy szkół, to w gminach często wybierają to drugie. Zabytki muszą czekać. Cieszę się, że tak ogromne zainteresowanie towarzyszy temu programowi, bo on daje nadzieję na uratowaniu wielu niszczejących kamienic, dworków czy urokliwych pałacyków, z których słynie Małopolska - mówi Ryszard Pagacz, wicewojewoda małopolski.

Każdy samorząd może złożyć maksymalnie 10 wniosków w trzech kategoriach (do 150 tys. zł, do 500 tys. zł oraz do 3,5 mln zł), na wsparcie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy obiektach, które są wpisane do rejestru zabytków. Wysokość przyznanego dofinansowania może wynieść nawet do 98 procent nakładów, co jest wyjątkowo kuszącą propozycją.

Z programu maksymalnie chce skorzystać m.in. Tarnów. Miasto stara się o dotacje na remonty 10 wytypowanych obiektów na kwotę 35 milionów złotych.

Na liście tej znalazły się m.in. renowacja pałacyku przy ul. Sowińskiego, w którym znajdowała się pracownia wybitnego wynalazcy Jana Szczepanika, cennych historycznie i architektonicznie budynków urzędu miasta przy ul. Mickiewicza, Pałacu Młodzieży, II i III LO, dawnych koszar wojskowych przy ul. Poniatowskiego 5, w których mieści się obecnie zespół szkolno-przedszkolny Stowarzyszenia Siódemka czy majestatycznego muru okalającego Stary Cmentarz.

Miastu marzy się także pozyskanie pieniędzy na dokończenie prac na placu przy tarnowskiej bimie. W planach jest m.in. remont murów miejskich w tym miejscu. Do programu zgłoszona została także renowacja bazyliki katedralnej oraz wnętrza Sali Lustrzanej.

Na liście zabrakło wniosku o odbudowę spalonej kamienicy na rogu Wielkich Schodów i Rynku, której pozostałości od lat szpecą w ścisłym centrum miasta.

- Koszt prac w tym przypadku zdecydowanie przekracza maksymalną kwotę dofinansowania, o które możemy się starać z tego programu, czyli 3,5 miliona złotych - tłumaczy Rafał Nakielny, dyrektor Wydziału Infrastruktury w Urzędzie Miasta Tarnowa.

O maksymalne środki z "Polskiego Ładu dla kultury" zamierza aplikować również Urząd Miasta Krakowa.

Mniejsze gminy również złożyły już wnioski do rządowego programu. Na przykład Zakliczyn stara się o pieniądze na remont najstarszego, zachowanego do dzisiaj domu "Pod Wagą", a podtarnowski Skrzyszów chciałby zdobyć pieniądze na remont budynku po byłym przedszkolu oraz na wymianę gontu na liczącym ponad 500 lat, największym drewnianym kościele w regionie.

- Trzy miliardy złotych to ogromna kwota, ale trzeba mieć świadomość tego, że tych pieniędzy nie starczy na wszystko i dla wszystkich. Program powinien być kontynuowany w kolejnych latach - dodaje Ryszard Pagacz.

Szef resortu kultury zapowiedział niedawno powołanie Agencji Rewitalizacji Dziedzictwa. Jej zadaniem ma być kompleksowe podjęcie rewitalizacji cennych historycznie i konserwatorsko zabytków, które mają potencjał turystyczny. Agencja zająć ma się przede wszystkim rewitalizacją zabytkowych miast, renowacją cennych obiektów historycznych, a tym samym przywracaniem walorów krajobrazu kulturowego. Będzie prowadzić projekty zarówno samodzielnie, jak i we współpracy z właścicielami budynków. Jednym z nich mogłaby być m.in. rewitalizacja zamku w Nowym Wiśniczu i utworzenie w nim np. multimedialnego muzeum sarmacji.