Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Dolny Śląsk, Żelazno. Wieża mieszkalna - średniowieczna strażnica czy wieża rycerska? Przeznaczenie tej budowli wciąż zastanawia historyków

Patrycja Seklecka
Patrycja Seklecka
CC BY-SA 3.0 pl
CC BY-SA 3.0 pl Wikipedia.org / Jacek Halicki / CC BY-SA 3.0 pl
Wieża mieszkalna w Żelaźnie (woj. dolnośląskie) skrywa pewną tajemnicę, której jak dotąd nie udało się rozwikłać historykom. Ta zabytkowa budowla wzniesiona na przełomie XV i XVI wieku swoim surowym wyglądem przyciąga fanów zagadek. Poznajcie historię zabytkowej wieży i przekonajcie się, czemu zawdzięcza swoją niezwykłość.

Spis treści

Wybudowana w okolicach Kłodzka wieża do dziś stanowi tajemnicę dla historyków. Wybudowana na przełomie XV i XVI wieku była jedną z najmniejszych na Dolnym Śląsku. Dlaczego cieszy się więc tak dużym zainteresowaniem?

Historia wieży mieszkalnej w Żelaźnie

Dzieje powstania wieży w Żelaźnie są owiane tajemnicą. Budowla powstała prawdopodobnie u schyłku XV wieku, na terenie majątku sędziowskiego, choć później stanowiła także majątek mieszczański i okresowo - rycerski. Pierwszą niewiadomą jest sam fundator konstrukcji - historycy wskazują co prawda na burgrabiego zamku kłodzkiego Jacoba Stanke von Koritau, chociaż informacji tej nie udało się do końca potwierdzić. Nieznane jest również samo przeznaczenie wieży - nie wiadomo, komu tak naprawdę miała służyć. Czy mieszkali w niej rycerze? Za argumentem tym przemawia fakt, że w tamtych czasach było to dość powszechne rozwiązanie. Książęta niezbyt często wydawali swoim rycerzom pozwolenia na budowę zamków czy dworów, bojąc się wzrostu ich siły. Rozwiązaniem było wzniesienie wieży, która oprócz pełnienia funkcji mieszkalnych stanowiła budowlę o charakterze obronnym. Historycy i w tej kwestii nie wydają się mieć jednak jednoznacznej odpowiedzi. Coraz częściej można spotkać się z opiniami uczonych, że wieża w Żelaźnie była ostoją cywilów i pełniła funkcję strażnicy - wskazywać na to mają elementy architektoniczne. Według badaczy, gdyby budynek miał pełnić funkcję obronną (na której przecież tak zależało rycerzom), same strzelnice usytuowane byłyby znacznie wyżej, a wykusz (wystający z elewacji fragment budynku, poszerzający wnętrze - przyp. red.) znajdowałby się z zupełnie innej strony. Późniejsze losy budowli nie są wyjątkowo pozytywne - w 1646 roku strawił ją pożar. W 1727 roku odbudowano ją, a podczas II wojny światowej mieścił się w niej niemiecki obóz pracy przymusowej. Dopiero w 1966 roku wieżę odrestaurowano, a dziś stanowi własność prywatną.

CC BY-SA 3.0 pl
CC BY-SA 3.0 plWikipedia.org / Jacek Halicki / CC BY-SA 3.0 pl

Gotycka architektura i ponura aura

Wieża w Żelaźnie to idealna propozycja na wycieczkę nie tylko dla wielbicieli historii, ale i fanów gotyckiej architektury. Konstrukcję wzniesiono na planie kwadratu (długość boku to ok. 7,4 metra - była to prawdopodobnie jedna z najmniejszych wież na Dolnym Śląsku) i miała cztery kondygnacje. Badacze sądzą, że na każdej z kondygnacji znajdowało się jedno pomieszczenie. Wykonano ją z kamienia - z początku była nieotynkowana i niepodpiwniczona, przykryta dachem siodłowym. W budowli znaleziono także wykusz latrynowy, który w dzisiejszych czasach nazwalibyśmy ówczesną toaletą. Parter pierwotnie nakryto stropem, który wsparto na kamiennych wspornikach - zachowały się one do dziś.

CC BY-SA 3.0
CC BY-SA 3.0Wikipedia.org / Jacek Halicki / CC BY-SA 3.0

Wieża mieszkalna w Żelaźnie - informacje dla zwiedzających

Jak wspomniano wcześniej, wieża stanowi obecnie własność prywatną, a obejrzenie jej wnętrza jest niedostępne dla zwiedzających. Niech nie odstraszy to chętnych do podziwiania jej na żywo - z zewnątrz budowla prezentuje się imponująco i… trochę przerażająco.

Odpowiednie ubrania na wycieczkę!

Materiały promocyjne partnera

Lokalizacja
Wieża mieszkalna w Żelaźnie usytuowana jest w południowo-wschodniej części Kotliny Kłodzkiej. Znajduje się niedaleko Kłodzka - od centrum miasta dzieli ją ok. 7 kilometrów.

Spakuj się na wymarzoną podróż!

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na miedzychod.naszemiasto.pl Nasze Miasto