Jesień to idealny moment na badania gleby. Rolnictwo wymaga obecnie więcej pracy niż kiedyś?

Obecnie rolnictwo wymaga o wiele więcej działań, niż kiedyś, jeżeli zależy nam na optymalizacji plonów. Potrzebne jest:

• przemyślane podejście,
• wiedza ekspercka,
• świadomość ekologiczna,
• konkretne działania, np. w formie zrównoważonych metod rolniczych, zarządzania planem nawożenia, czy dopasowaniem upraw do gleby i warunków pogodowych.

Nowe metody opierają się na przyjaznych naturze rozwiązaniach podnoszących jakość gleby i chroniących plony, konieczne może więc okazać się wcześniejsze badanie podłoża. Nic dziwnego, że pobieranie próbek gleby staje się coraz istotniejszą praktyką w nowoczesnym rolnictwie, napędzaną przez dążenie do optymalnych plonów i zrównoważonych technik rolniczych.

Podstawą rolnictwa węglowego jest stosowanie praktyk, które wykraczają poza tradycyjne podejście. Priorytetem staje się zdrowie gleby i długoterminowy, zrównoważony rozwój.

Regeneratywne metody uprawy chronią glebę przed erozją, jednocześnie poprawiając jej strukturę, wchłaniając więcej składników odżywczych i optymalizując retencję wody. Te transformacyjne praktyki nie tylko pomagają zatrzymywać dwutlenek węgla przez dłuższy czas, ale także zwiększają produktywność i odporność plonów.

Obecność gleb bogatych w węgiel pozytywnie wpływa na wzrost upraw i plonów, zapewniając korzystne wyniki i przyczyniając się do rozwoju gospodarstwa. Przyjmując wydajne praktyki i minimalizując zużycie środków, takich jak nawozy i paliwo, rolnicy mogą zmaksymalizować produkcję bez niepotrzebnego marnotrawstwa. Daje to także możliwość uzyskania dodatkowego, stałego dochodu poprzez generowanie certyfikatów węglowych.

Aby to jednak zrobić, konieczne jest wstępne pobranie próbek gleby, które pomaga w trafniejszym podejmowaniu decyzji i dobrze odpowiednich metod. Mowa tu np. o optymalnym zarządzaniu składnikami odżywczymi. Znając ich aktualne poziomy, rolnicy mogą chociażby dostosować swoje wysiłki w zakresie suplementacji.

Kolejną zaletą jest możliwość wdrożenia rolnictwa precyzyjnego, które pozwala rolnikom na dogłębną analizę konkretnych części pól. Ułatwia to scharakteryzowanie rodzajów gleby, topografii i rozkładu składników odżywczych, a w konsekwencji również prowadzi do dostosowania podejścia do uprawy i lepszego zarządzania zasobami.

Aby wykonać badania gruntu, konieczne jest odpowiednie dobranie lokalizacji próbek oraz określenie wystarczającej ich liczby. Dzięki nowoczesnym technologiom możliwa jest ich analiza na skalę przemysłową oraz zmierzenie zawartości węgla w glebie oraz gęstości nasypowej.

Zwykle przeprowadzane jest losowe pobieranie warstwowe. To powszechnie akceptowana metoda naukowa, mająca na celu upewnienie się, że próbki reprezentują zmienne warunki panujące na całym mierzonym obszarze, które w przeciwnym razie mogłyby zostać pominięte. Przykładowo, audyt w glebie w gospodarstwie o powierzchni 100 hektarów może obejmować ponad 1000 próbek z ponad 300 lokalizacji.

Liczba miejsc pobierania próbek jest powiązana z wielkością każdego mierzonego obszaru oraz zróżnicowania glebowego działek. Aby wykryć zmiany na poziomie pojedynczego gospodarstwa średnio potrzeba 15 lokalizacji. Oczywiście próbki glebowe warto pobierać wtedy kiedy działki są dostępne i nie znajdują się na nich uprawy. Dlatego właśnie okres po żniwach jest idealnym terminem na przeprowadzanie tego typu badań.

Badania gleby nie są jeszcze standardem w Polskim rolnictwie szczególnie, że pewną barierę stanowi ich koszt.

- Wraz z rozwojem rynku rolnictwa węglowego w Polsce, pobieranie próbek glebowych stanie się jednakże coraz częstszym zjawiskiem. Dzięki programom rolnictwa węglowego rolnicy zarabiają na każdej tonie przechwyconego dwutlenku węgla, która mierzona jest właśnie poprzez dokładne badania glebowe – tłumaczy Eryk Frontczak, Carbon Product Manager w HeavyFinance, startupie wspierającym rolników w przechodzeniu na zrównoważone metody rolnictwa.

Proces poboru próbek rozpoczyna się od dokładnego zmapowania struktury glebowej danej działki. Na podstawie różnorodności glebowej program komputerowy wybiera losowo lokalizacje, na których to konieczne jest przeprowadzenie badań. Informacje mające wpływ na wybór lokalizacji obejmują rodzaj gleby, materiał macierzysty (geologia pod warstwą gleby), cechy terenu i roślinność.

Korzystając ze specjalnych pojazdów terenowych, zespół operacyjny wydobywa rdzenie o średnicy wystarczająco szerokiej, aby zachować strukturę gleby, w tym kamieni, i wystarczająco głębokiej, aby pokazać pełny profil gleby – zwykle do 1 m. Rdzenie glebowe przechowuje się w stanie nienaruszonym w rurkach uszczelnionych powietrzem i wodą, a następnie w chłodniach do czasu przetworzenia. Próbki z całego obszaru pobierane są zazwyczaj w ciągu 1-5 dni, w zależności od wielkości gospodarstwa.

Rdzenie glebowe przed przetworzeniem są dzielone na wiele próbek. Umożliwia to pomiar węgla organicznego i gęstości nasypowej w każdej warstwie. Pomiar na podstawie głębokości daje lepszy obraz całkowitego węgla w glebie – od 30 do 50 proc. węgla organicznego w glebie może zatrzymać się poniżej 30 cm. Poprawę struktury gleby lub przemieszczanie się węgla między warstwami można uchwycić dzięki regularnym badaniom.

Badania glebowe są nieodłącznym elementem rolnictwa węglowego. Jedną z kluczowych korzyści jest możliwość generowania dodatkowego dochodu poprzez sprzedaż kredytów węglowych, które są oficjalnym udokumentowaniem usunięcia jednej tony CO2.

Organizacje, firmy oraz rządy mogą redukować swój ślad węglowy poprzez kupno i zużycie wspomnianych kredytów. Ze względu na rosnącą ilość podmiotów ogłaszających cele związane z neutralnością klimatyczną, popyt na kredyty węglowe stale wzrasta. Umożliwia to rolnikom na generowanie dodatkowych zysków za stosowanie przyjaznych dla środowiska praktyk rolnych.

– Badanie próbek gleby jest wymagane w celu spełnienia międzynarodowych standardów wewnętrznego rozliczania emisji dwutlenku węgla i inwentaryzacji gazów cieplarnianych oraz kredytów węglowych. Pełen raport dla każdego projektu zawiera szczegółowy podział według pola i głębokości gleby. Informacje na temat pobierania próbek, źródeł danych, parametrów przetwarzania i wyników są bezpiecznie przechowywane, aby umożliwić przyszłe ponowne pomiary, porównania i analizy – informuje Eryk Frontczak.