Międzychód. 25. rocznica śmierci lek. med. Jana Tomali, wieloletniego dyrektora szpitala w Międzychodzie

25 lat temu, 11 kwietnia 1996 roku, w Szpitalu w Międzychodzie – w znacznym stopniu będącym dziełem Jego życia – po ciężkiej chorobie zmarł lekarz Jan Tomala, wieloletni Dyrektor Zakładu Opieki Zdrowotnej. Człowiek, który 25 lat swojego zaledwie 57-letniego życia poświęcił budowaniu ochrony zdrowia w Powiecie Międzychodzkim, mając na celu poprawę warunków opieki nad chorymi oraz pracy dla podległego personelu. Był człowiekiem nadzwyczaj skromnym, rozpieranym wewnętrzną dumą z efektów zamierzeń, które udało się zrealizować.

Jan Tomala przybył do Międzychodu w roku 1966. W 1971 roku został powołany na stanowisko Kierownika Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej przy Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. 16 grudnia 1974 roku zastąpił na stanowisku Dyrektora Zakładu Opieki Zdrowotnej (powstałego w roku 1973) dr Kazimierza Bajerleina. W wyniku likwidacji powiatów wszystkie jednostki ochrony zdrowia przeszły pod nadzór ZOZ-ów. W wyniku formalnej likwidacji stanowisk Dyrektorów Szpitali, odszedł ze stanowiska dr Tadeusz Skowroński. Od tej pory Dyrektorem Szpitala był Dyrektor całego ZOZ.

W roku 1976 Dyrektor Tomala we współpracy z władzami zwierzchnimi wznawia rozbudowę obiektów szpitalnych, rozpoczętą trzy lata wcześniej przez Dyrektora Skowrońskiego, lecz wstrzymaną przez władze wojewódzkie w Poznaniu (do roku 1975 Międzychód znajdował się w Województwie Poznańskim).

Do roku 1985 udaje się zrealizować dwa z trzech zaplanowanych etapów inwestycji. Spowodowało to znaczną rozbudowę szpitala, która dzisiaj nazywana jest „starą częścią”. Poza główną bryłą budynku oddziału chirurgii cały ciąg obiektów szpitala w Międzychodzie powstał w okresie 1976-1985. Efekt prac był następujący:

1. nowoczesny pawilon tzw. plomby, mieszczący rozbudowany oddział wewnętrzny z salą intensywnego nadzoru, zakład diagnostyczny oraz oddział pediatryczny;
2. jedyny w Województwie Gorzowskim oddział reumatologiczny z urządzeniem krioterapeutycznym!, laboratorium z prawdziwego zdarzenia, apteka, pracownia płynów infuzyjnych oraz zakład rehabilitacji i dział administracji przeniesiony z budynku Urzędu Miejskiego;
3. żłobek miejski, będący pod administracją ZOZ, dobudówka do budynku chirurgii pozwalająca na znaczną modernizację oddziału i bloku operacyjnego z nową salą operacyjną.

Przed rozpoczęciem rozbudowy szpital w Międzychodzie posiadał 84 łóżka. W roku 1986 było ich już 142. Nie wlicza się w to jeszcze łóżek Szpitala Rejonowego w Sierakowie, który pod administracją ZOZ w Międzychodzie znalazł się w roku 1986, znajdowało się tam kolejne 60 łóżek.

Poza inwestycjami w obiekty szpitalne w okresie dyrekcji dr Jana Tomali przeprowadzono wiele mniejszych, ale równie ważnych inwestycji w pozostałych jednostkach ochrony zdrowia, tj. modernizację Szpitala Rejonowego oraz Przychodni Rejonowej w Sierakowie, rozbudowę Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Łowyniu, modernizację Przychodni w Międzychodzie, przeniesienie Pogotowia do nowych pomieszczeń przy ul. Zamkowej, budowę Przychodni Przemysłowej czy rozbudowę Kolumny Transportu Sanitarnego.

Jan Tomala poza funkcją Dyrektora ZOZ objął również ordynaturę wspomnianego oddziału reumatologicznego, który zyskał rangę oddziału wojewódzkiego. Obsługiwał swoim zasięgiem całe ówczesne Województwo Gorzowskie. Dyrekcja ZOZ w Międzychodzie była bardzo wspierana przez ówczesne władze wojewódzkie, które dostrzegały ogrom pracy jaki się u nas dokonuje. Dwukrotnie gościł w Szpitalu Minister Zdrowia Tadeusz Szelachowski oraz Wicepremier Zenon Komender. Bardzo częstym gościem był Wojewoda Stanisław Nowak czy Lekarz Wojewódzki.

Jan Tomala był bardzo wyczulony na ludzką krzywdę, pomagał każdemu, bez względu na status materialny czy pozycję społeczną. Właściwego, empatycznego podejścia do chorych i potrzebujących wymagał również od swojego personelu. Szanował pracowników, robił wszystko aby warunki pracy były odpowiednie, aby personel czuł się w ZOZ jak w drugim domu – i tak rzeczywiście przez wiele lat było, co wspominają liczni byli pracownicy. Dyrekcja wespół z władzami miasta ale i województwa prowadziła liczne działania mające na celu pozyskanie dodatkowych mieszkań dla pracowników ochrony zdrowia. W okresie dyrekcji Jana Tomali 5-krotnie powiększyła się kadra specjalistyczna. W zamyśle ówczesnej Dyrekcji znajdował się również III etap rozbudowy, cechujący się największym zakresem robót. Miał być realizowany w latach 89-95.

W okresie trwającej rozbudowy powstawało kilka koncepcji nowych budynków, ostatni – zatwierdzony w planie wojewódzkim w 1987 zakładał:

1. powstanie pawilonu zaplecza technicznego na terenie dzisiejszego supermarketu mieszczącego pralnię, prosektorium, pracownię anatomopatologii oraz tlenownię, agregatorownię;
2. pawilon intensywnej terapii, centralnej izby przyjęć oraz pogotowia, które już wówczas miało zostać przeniesione do budynków szpitala;
3. pawilon ginekologiczno- położniczy na 40 łóżek.

Całość miał ozdabiać park szpitalny stworzony w 1960 roku przez dyrektora Skowrońskiego. Planowano również wyburzyć pierzeję budynków u zbiegu ulic Szpitalnej i Piłsudskiego aby zapewnić odpowiednią ilość parkingów oraz swobodne dojście i dojazd do Szpitala. W podobnym okresie planowano również budowę hotelu dla pracowników ochrony zdrowia, który miał być zlokalizowany w okolicach bloku, tzw. „osiemdziesiątki”.

Cały kompleks szpitalny miał mieć kształt litery „H”, budynki miały być połączone przejściami podziemnymi a ruch karetek i samochodów po terenie szpitala miał się odbywać jednokierunkowo.

Niestety III etap nie wszedł w stan realizacji w planowanym okresie. Było to spowodowane zmianą administracyjną w kraju (upadek PRL), brakiem środków w budżecie wojewódzkim oraz koniecznością rozbudowy miejscowej straży pożarnej. Większość planowanych inwestycji, choć niektóre w innej formie powstawała w kolejnych latach za czasów dyrektora Bogdana Struka i Macieja Baka. Końcowym etapem było powstanie w 2015 roku pawilonu ginekologicznego.

Jan Tomala odszedł ze stanowiska Dyrektora w marcu 1991 w wyniku konkursu, który wygrał dr Jacek Borsukiewicz. Zrezygnował z funkcji ordynatora reumatologii, jednak ze szpitala nie odszedł. Pracował na oddziale chirurgii, będąc wielkim wsparciem dla obsady dyżurów oraz operacji.

W roku 1993 został mianowany Dyrektorem Terenowej Stacji Sanitarno-epidemiologicznej, funkcję tę pełnił do zbyt wczesnej śmierci 11 kwietnia 1996.

Jan Tomala ciężko chorował, ostatnie dni spędził w swoim drugim domu – szpitalu w Międzychodzie. Odszedł w miejscu, któremu oddał całe serce i wiele lat ciężkiej pracy. Bardzo często kosztem zdrowia i życia prywatnego.

Jan Tomala został pochowany na cmentarzu komunalnym w Międzychodzie w alei zasłużonych. Jego pogrzeb zgromadził rzeszę pacjentów, znajomych, pracowników ochrony zdrowia, rodzinę i mieszkańców miasta. W ostatniej drodze towarzyszył Mu sygnał karetek pogotowia i orkiestra. Trumna w geście szacunku była niesiona przez lekarzy pracujących w ZOZ.

Znamiennie słowa opisujące charakter zmarłego 25 lat temu Jana Tomali wygłosił podczas mowy pogrzebowej Jego wieloletni przyjaciel, najdłużej pracujący lekarz w Międzychodzie, dr Kazimierz Strzyżewski:

„(…) Zawsze byłeś pierwszym, aby pomagać wszystkim we wszystkich sprawach, kosztem wielu wyrzeczeń i życia rodzinnego. Nie było dla Ciebie problemów - był tylko temat, który trzeba załatwić. I takim pozostaniesz w naszej pamięci i w naszych sercach…. Żegnaj Janie”.