Obchody Chrztu Polski w Sierakowie. Co w planach?

Czego o Chrzcie Polski nie dowiesz się w szkole, usłyszysz w Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie. Tych, którzy spodziewają się powtórki z lekcji historii, propozycja sierakowskiego Muzeum zaskoczy. Dlaczego?

– Słuchając dyskusji naukowców i czytając ukazujące się publikacje, dochodzimy do wniosku, że Chrzest Polski to wydarzenie owiane woalem tajemnicy. Wielu zagadek związanych z tym wydarzeniem nie udało się wyjaśnić do czasów współczesnych. Podważana jest zarówno data, jak i miejsce. Spotkałem się już z przesunięciem daty Chrztu na rok 965 czy na 968 – mówi dyrektor Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie. Przyznaje, że spowodowane jest to brakiem źródeł.

– Thietmar i Gal Anonim opisywali jedynie fakty związane z przybyciem do Polski Dobrawy. Wiadomo, że było to w 965 roku, czyli rok wcześniej niż data Chrztu Polski. W kronikach znajdujemy zapisek, że najpierw odbył się ślub z poganinem Mieszkiem i swą dobrą postawą Dobrawa nakłaniała Mieszka do przejścia na inną wiarę, sama czasami popełniając grzechy w słusznej sprawie. Wiadomo natomiast, że chrzest przyjął sam książę Mieszko I i jego dwór, co przyjęto za symboliczną datę dla Polski. O rozwoju chrześcijaństwa na ziemiach polskich mówić można tak naprawdę dopiero za czasów panowania Kazimierza Odnowiciela. Państwo było własnością władcy, a więc rok 966 to symbol. Ludność przyjmowała nową religię dość niechętnie, a biskup misyjny Jordan docierał jedynie do większych grodów takich jak Poznań, Giecz czy Gniezno. Kładł podwaliny chrześcijaństwa w dosyć stanowczy sposób. Niszczono pogańskie miejsca święte, a msze w nieznanym dla ludności języku odprawiano w eskorcie zbrojnej – relacjonuje Robert Jędrzejczak.

Podkreśla jednak, jak ważne było przyjęcie chrześcijaństwa dla państwa polskiego.
- Spowodowało to zmianę systemu społeczno - gospodarczego. Pojęcie i kult władcy jako właściciela ziemskiego powodowały integrację ziem. Chrystianizacja wprowadzała także edukację i szerszy dostęp no wiedzy i nauki. Powstawały bowiem szkoły przykatedralne i klasztory, w których uczono młodzież. To czas powstania i rozwoju kultury – muzyka, rzeźba, malarstwo, teatr. To czas wprowadzenia i upowszechnienia pisma na potrzeby formującego się państwa. Powstają Palatia czyli pierwsze budynki z kamienia, a więc zmiany dotykają także budownictwa. Przyjęcie chrztu miało także znaczenie ekonomiczne. Pojawiają się monety z wizerunkiem polskich władców podkreślające ich władzę. Wcześniej wartość monet zależała od wagi, a nie nominału. Przede wszystkim jednak staliśmy się pełnoprawnym partnerem w rozmowach z innymi państwami. Tak naprawdę decyzja o chrzcie to także decyzja czy podejmujemy walkę z chrześcijańską Europą czy szukamy innej drogi. Jak pokazała historia Słowian Połabskich przyjęcie chrztu było słuszną decyzją – wyjaśnia dyrektor Muzeum Zamek Opalińskich.

Z okazji 1055 rocznicy Chrztu Polskiego nie tylko mówi się wiele, ale w całej Polsce dzieje się wieje. Na tej kulturalnej mapie wydarzeń nie zabraknie Sierakowa. Wszystko dzięki projektowi „966 – Idzie nowe” , który mama pokazać, że przyjęcie chrześcijaństwa to nie tylko zmiana w kategoriach religijnych, ale tak naprawdę to zmiany we wszystkich sferach życia i działalności człowieka.

- Założyliśmy, że działania podjęte w ramach projektu będą pokazywały zmiany na wielu płaszczyznach - wspomina dyrektor. Na ten cel w 2016 roku Muzeum otrzymało 49 tysięcy złotych. Jest to dofinansowanie z Narodowego Centrum Kultury, które jest jednostką finansowaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jednostka ta ogłosiła program „Chrzest 966”. Nabór wniosków trwał do końca września 2016 roku. O dotację ubiegało się prawie 600 podmiotów z całej Polski, w tym nie tylko instytucje, ale także stowarzyszenia i fundacje . Okazało się, że tylko 33 z nich otrzymało dofinansowanie. W tym Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie, które zajęło 22. pozycję. Co będzie się działo?

- Zaprosimy na spotkania popularnonaukowe z naukowcami i profesorami. W tym spotkanie z profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Dariuszem Sikorskim, czy doktorem Michałem Brzostowiczem z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Zaplanowaliśmy także cykl warsztatów. Będą to m.in. warsztaty kulinarne z Hanną i Pawłem Lis, którzy specjalizują się w daniach kuchni średniowiecznej. Zaplanowaliśmy także warsztaty kaligrafii łacińskiej czy iluminacji ksiąg. Nie zabraknie także warsztatów tanecznych. Wszystkie w tematyce będą nawiązywać do Chrztu Polski, ale będą okazją do zdobycia nowych umiejętności. Będzie to połączenie historii z całkiem współczesnymi formami. Dzięki dofinansowaniu zamierzamy zorganizować trzy koncerty: muzyki klasztornej – grupy Flores Rosanum z Krakowa oraz pieśni maryjnych – grupy Scandicus z Bytomia. Zaprosimy mieszkańców powiatu międzychodzkiego na wystawę tematyczną związaną z chrztem Polski, w przygotowanie której angażuje się plastyk artysta Zbigniew Jakubowski. Pojawią się na niej eksponaty z Muzeum Pierwszych Piastów w Lednicy oraz Muzeum Archeologicznego w Poznaniu - wylicza.

Podkreśla, że założeniem jest rozłożenie wydarzeń wiązanych z obchodami rocznicy na cały rok 2016. Mają być to nie tylko wykłady i wystawy, ale także pokazanie za pośrednictwem warsztatów, co nowego w naszym życiu pojawiło się dzięki chrześcijaństwu.

– Zakładamy, że kumulacja wydarzeń nastąpi 14 kwietnia, bo taką datę wskazuje się jako przyjęcie chrztu przez Mieszka I. Chcemy, żeby także po tej dacie działy się sprawy związane z rokiem jubileuszowym - zaznacza Robert Jędrzejczak. Dodaje, że jednym z elementów projektu jest także wykonanie muralu.
- Chcemy aby wykonały je dzieci i młodzież z sierakowskiej szkoły, a jego projekt opracował sierakowianin – Paweł Jaskuła. Mural ma pojawić się na murze przy ulicy Kowalskiej. W planach są także inne działania edukacyjne. Jedno z nich to gra miejska dedykowana dzieciom i młodzieży. Zaprosiliśmy do współpracy także grupę teatralną „Makma” działającą przy Szkole Podstawowej w Sierakowie, która przygotuje spektakl teatralny. Jako Muzeum Zamek Opalińskich włączymy się także w przygotowania tegorocznego Festynu Rycerskiego w Zatomiu Starym, gdzie głównym wątkiem będą wydarzenia sprzed 1050 lat. Głównym organizatorem imprezy są jednak sami mieszkańcy wsi a my tylko troszeczkę pomagamy - mówi.

Warto podkreślić, że Sieraków decydując się na upamiętnienie Chrztu Polski wpisał się w kulturalny kanon 2016 roku. Oznacza to, że propozycje Muzeum Zamek Opalińskich będą porównywane z tym, co dzieje się w całej Polsce. To jednak tym bardziej motywuje do działania.

- Dla nas najważniejsze jest, aby mieszkańcy powiatu międzychodzkiego mogli uczestniczyć w obchodach tego jubileuszu bez konieczności wyjazdu. Temat jest frapujący, a my chcemy pokazać, że to proces złożony i intrygujący. Co więcej, dawni mieszkańcy naszych ziem z chrześcijaństwem musieli zetknąć się bardzo szybko, w związku z faktem iż Warta w dawnych wiekach była ważnym szlakiem handlowym którym przemieszczały się również nowe idee. Staramy się więc pokazać, że nie byliśmy i nie jesteśmy prowincją – dodaje dyrektor Zamku.

Trudno jednak wśród propozycji Muzeum Zamek Opalińskich wyróżnić najważniejszą część obchodów. Każde z wydarzeń składających się na jubileuszowy rok jest zupełnie inne, często dedykowana zupełnie innej grupie odbiorców. Wiadomo już, że podczas wystawy pojawi się replika kaplicy w Ostrowie Tumskim. Zaprezentowane zostanie wówczas także wnętrze chaty słowiańskiej. Nad projektem patronat objęły m.in. Radio Merkury, Telewicja PTV3 czy Tydzień Międzychodzko-Sierakowski. Zapraszamy do uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych w ramach tego przedsięwzięcia. Dostępne są one dla wszystkich chętnych i bezpłatne.