Literacki obraz piekła na podstawie fragmentów „Boskiej Komedii” Dantego Alighieri. Odpowiedź do pytania jawnego na maturę 2024

Przygotowując opracowanie pytania pamiętaj o strukturze, która ułatwi kolejność wypowiedzi i zachowanie wszystkich jej ważnych elementów:

• wstęp,
• teza,
• rozwinięcie (omówienie zagadnienia),
• podanie kontekstu
• zakończenie/podsumowanie.

WSTĘP
W literaturze i innych dziełach sztuki pd początku ich tworzenia zauważamy powtarzający się motyw losu człowieka po śmierci. W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, co dzieje się z ludźmi, gdy skończą ziemski żywot, religie kształtowały różne wizje zaświatów, a także literatura często przedstawiała opisy piekła jako miejsca surowych kar za grzechy.

Już w mitologii, jak również w chrześcijańskiej wizji życia po śmierci ukazano ideę piekła, czyli konsekwencji grzecznego życia. Wizja, która zostawia uczucie grozy, jest szczególnie wyrazista w „Boskiej Komedii” Dantego Alighieri.

TEZA
Piekło miejscem surowych kar za popełnione grzechy, a jego opis ma zniechęcić ludzi do złych uczynków poprzez wzbudzenie strachu przed groźną wizją życia po śmierci.

OMÓWIENIE ZAGADNIENIA
Dante Alighieri używa piekła w swoim dziele w celu przestraszenia ludzi wizją cierpienia, którego doświadczą jeśli nie będą wiedli moralnego życia zgodnie z ważnymi wartościami. W tym celu ukazuje w swoich opisach potworne męki potępionych. Stąd właśnie wzięło się określenie „dantejskie sceny”, na takie, które szokują i napawają grozą. Piekło ukazane przez Dantego powinno zmuszać ludzi do refleksji nad swoim zachowaniem oraz życiem po śmierci.

W „Boskiej Komedii” grzesznicy trafiają do głębokiego leja, podzielonego na dziewięć kręgów. W każdym kolejnym kręgu skazani ponoszą coraz surowsze kary. Odpowiada to zasadzie, że im cięższy grzech, tym bardziej dotkliwa kara. Najmniej cierpią ci, którzy znajdują się w pierwszym kręgu, bo ich jedynym przemienieniem jest brak chrztu. Niestety nie mogą osiągnąć zbawienia. Dla przeciwwagi widzimy, że na dnie piekielnego leja dotkliwą karę odbywa m.in. Judasz, czy Brutus. Jako najwięksi grzesznicy i przestępcy ponoszą okrutne męki u boku Lucyfera.

Bojący się kary średniowieczni ludzie, poznając piekielne wizje, jakie opisywał Dante mieli zwrócić się ku rozważaniom na temat swojej ludzkiej egzystencji, wykazać pokorę, skruchę i dbać o prowadzenie przykładnego i pobożnego życia.

ODWOŁANIE DO WYBRANEGO KONTEKSTU
Piekło, jako miejsce udręki i cierpienia za złe uczynki po śmierci pokazane jest też w mitologii. Jest o bardzo podobno kontekst, ponieważ starożytni Grecy wierzyli, że istnieje Tatar - bezdenna otchłań, gdzie dusze ludzi są dręczone przez Erynie.

Podobnie jak w wizji Piekła Dantego, kara jest dostosowana do winy grzesznika, nadzwyczaj surowa i przede wszystkim - trwała. Przykładem tego jest los Syzyfa, który za próby oszukania bogów i zdradzanie ich tajemnic skazany został na wieczne wykonywanie „syzyfowej pracy”. Polegała ona wtaczaniu głazu na szczyt wzgórza, który u szczytu znów stacza się w dół. Ta niemożliwa do zrealizowania czynność ma na celu uświadomienie Syzyfowi, że nie da się uniknąć tego, co zostało mu przeznaczone - głaz nadal będzie spadać, zgodnie z wolą bogów, i żadne działanie śmiertelnika nie zmieni tego przeznaczenia.

Inny mitologiczny bohater, Tantal, doświadcza wyjątkowo okrutnej kary za nadużycie dobroci bogów i wystawianie na próbę ich wszechwiedzy, podając im potrawę przyrządzoną z ciała swojego syna. W rezultacie musi cierpieć odwieczny głód i pragnienie, gdy woda, w której jest zanurzony po szyję, cofa się w momencie, gdy próbuje pić, a gałąź drzewa pełna jabłek oddala się od jego ust, kiedy próbuje je zjeść. „Męki Tantala” stanowią symbol cierpienia człowieka, który nie jest w stanie osiągnąć tego, co jest na wyciągnięcie ręki.

Mitologiczny obraz zaświatów i opisy udręk skazanych na wieczne potępienie, miał cel dydaktyczny, podobnie jak u Dantego, aby przykładami sprawiedliwych, aczkolwiek wiecznych i surowych kar, przestrzegać ludzi przed zwracaniem się przeciwko bogom i niemoralnym życiem.

PODSUMOWANIE
Piekło, choć nosi różne nazwy i jest obecne w różnych kulturach, zawsze stanowi miejsce wiecznej kary za grzechy popełniane podczas życia. Mimo różnorodności obrazów piekła wszystkie opisy mają cechy wspólne: przestrzegają przed grzesznym życiem i zachęcają do moralności poprzez pokazanie przerażających konsekwencji, jeśli się będzie żyło niewłaściwie. Dodatkowo, zarówno w „Boskiej Komedii” Dantego, jak i w greckich mitach widzimy, że nacisk kładziony jest na fakt, że boskie kary za grzechy są groźne i bolesne, ale też sprawiedliwe. Wymierzone adekwatnie do skali ziemskich przewinień.

Ustny egzamin maturalny z języka polskiego w 2024 roku będzie wyglądał tak, jak w roku poprzednim. Składa się z dwóch zadań:

• Jawnego pytania, które sprawdza znajomość treści i problematyki danej lektury, a także tworzenie wypowiedzi na jej temat z uwzględnieniem wybranego kontekstu;
• Niejawnego pytanie, które oparte jest na tekście literackim, ikonicznym lub dotyczącym języka.

Egzamin trwa łącznie 30 minut i jest podzielony na kilka etapów:

• przygotowanie zdającego do odpowiedzi (15 minut);
• wypowiedź monologowa zdającego dotycząca wylosowanych przez niego zadań (10 minut);
• rozmowa z egzaminatorami związana z wypowiedzią zdającego (5 minut).

Maksymalna liczba punktów, jaką można uzyskać na egzaminie ustnym z języka polskiego, wynosi 30. Próg zdawalności w przypadku tej matury to 30 proc.